Tydzień Kultury Antycznej i Języka Łacińskiego
Jednym z kierunków polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2022/2023 jest działanie na rzecz szerszego udostępnienia kanonu i założeń edukacji klasycznej oraz sięgania do dziedzictwa cywilizacyjnego Europy, m.in. przez umożliwienie uczenia się języka łacińskiego już od szkoły podstawowej. W związku z tym Zespół Humanistyczno-Językowy naszej szkoły przygotował Tydzień Kultury Antycznej i Języka Łacińskiego, który trwał w naszej szkole w dniach 15-19 maja.
W historii Europy język łaciński odegrał dużą rolę, co było związane z rozwojem państwa Rzymian i ich wielowiekową dominacją w basenie Morza Śródziemnego. Był urzędowym językiem najpierw Republiki, a potem Cesarstwa Rzymskiego. Po upadku Imperium mowa Rzymian na długo pozostała językiem nauki i literatury. W średniowieczu i czasach nowożytnych łacina była używana jako międzynarodowy język Kościoła rzymskokatolickiego. To język, którym posługiwała się cała Europa, o niezwykłej randze, którego (podobnie jak dziś języka angielskiego) nie można było nie znać. Kryje się też ona w języku polskim. Dziś łacina jest uznawana za język martwy, jednak wiele nazw łacińskich nadal funkcjonuje, np. w języku prawników, lekarzy, botaników, zoologów.
Tydzień Kultury Antycznej i Języka Łacińskiego rozpoczęliśmy lekcją holistyczną, czyli taką, która łączy elementy różnych przedmiotów w obrębie jednego tematu, a był nim oczywiście język łaciński. Uczniowie klasy V a za sprawą nauczycieli języka polskiego, języka angielskiego, muzyki, biblioteki i pań pedagog wybrali się w podróż „W poszukiwaniu martwego języka”. Po krótkim treningu koncentracji dowiedzieli się, skąd wzięły się wpływy łaciny w języku polskim, a skąd w języku angielskim, w jakich wyrazach można znaleźć ślady łacińskie. Przyjęliśmy chrzest w obrządku łacińskim, przejmując za pośrednictwem czeskim łacińskie wyrazy, takie jak: klasztor, kościół, chrzest, msza, ofiara, ołtarz, cmentarz, anioł. W języku angielskim nawet 6 na 10 wyrazów pochodzi właśnie z łaciny. Piątoklasiści przypomnieli sobie także powieść „Harry Potter” i dowiedzieli się, że na jej kartach aż roi się od łaciny, a to za sprawą pochodzących z tego języka zaklęć czy imion i nazwisk bohaterów. Przenieśli się także w czasy średniowiecznych mnichów, wysłuchując pieśni „Gaude Mater Poloniae”. Na koniec przypomnieli sobie ważne zasady postepowania ukryte w łacińskich przysłowiach.
Kolejnym punktem obchodów były warsztaty retoryki w klasach VI, które poprowadziła absolwentka naszej szkoły, obecnie uczennica Zespołu Szkół Ponadpodstawowych w Kleszczowie, Zofia Sujata. Finalistka konkursu „Najlepszy Młody Mówca” na Akademii Retoryki Igora Zalewskiego zdradziła szóstoklasistom tajniki sztuki przemawiania. Udzieliła im cennych wskazówek dotyczących opanowywania stresu oraz unikania niechcianych przerywników i zacięć, a także zaznaczyła, że podstawą jest dobre przygotowanie do publicznego wystąpienia. Zosia odpowiadała młodszym kolegom na liczne pytania, zaznaczając, że najważniejsza jest po prostu praktyka, czyli częste przemawianie.
Ciekawym elementem naszego tygodnia stały się również zajęcia z goglami VR, czyli z rozszerzoną rzeczywistością. Chętni uczniowie podczas przerw mogli korzystać z okularów, które przenosiły ich do świata starożytnej Grecji, Rzymu czy np. do Luwru, gdzie można zobaczyć mnóstwo antycznych zabytków.
W ramach Tygodnia Kultury Antycznej i Języka Łacińskiego zaplanowano również dwa konkursy – dla klas IV-VI na rebus związany z wybranym mitologicznym frazeologizmem, a dla klas VII-VIII konkurs sentencji łacińskich. O ich przebiegu i wynikach poinformujemy w oddzielnym sprawozdaniu.
Przez cały tydzień na szkolnych korytarzach można było oglądać ścienne gazetki, dotyczące twórców antyku, łacińskich sentencji czy zapożyczeń łacińskich w językach narodowych. Biblioteka szkolna przygotowała natomiast wystawę łacińskich książek, podręczników, słowników, wśród których znalazł się nawet polsko-łaciński mszał.
Zwieńczenie i jednocześnie podsumowanie obchodów stanowił spektakl pt. „Dzień na Olimpie” przygotowany przez uczniów klas IV a, V a, VI a, VIII a w ramach koła teatralnego. Młodzi aktorzy wcielili się w najważniejszych bogów i bohaterów mitologicznych oraz zaprezentowali humorystyczne wersje powszechnie znanych mitów.
Arnaldo Momigliano powiedział: Ślady antycznej przeszłości obecne w naszej kulturze, języku, pomnikach czy instytucjach są tak wyraźne, że zmuszają nas do studiowania ich, byśmy mogli zrozumieć ważną część nas samych. Mamy nadzieję, że działania podjęte w ramach Tygodnia Kultury Antycznej i Języka Łacińskiego pomogły naszym uczniom je odnaleźć, a dzięki temu zrozumieć źródła naszej obecnej cywilizacji.